Kaldıraç
Sabit bir destek noktası etrafında dönebilen çubuklara kaldıraç denir. Kaldıraçta; kuvvet, yük,destek,kuvvet kolu ve destek noktası vardır.
Kaldıraç ikiye ayrılmaktadır:
a-çift taraflı kaldıraç:
Bu tip kaldıraçlarda yük bir uçta, kuvvet bir uçta, destek yük ile kuvvetin arasındadır. Bu tip kaldıraçlarda kuvvetten kazanç sağlanır. Kuvvet kazancın büyük olması için; kuvvet kolunun büyük, yük kolunun olması gerekir.
Uygulamaları; makas, tahterevalli, pense işçilerin kullandığı kaldıraç, tulumba kolu vb.
b-tek taraflı kaldıraç:
Tek taraflı kaldıraçta destek bir uçtadır. Yükün ortada olduğu ve kuvvetin ortada olduğu tipleri vardır.

Makara
İki çeşit makara vardır. Bunlar;
a-Sabit makara
b-hareketli makara
a-sabit makara:
Üzerine geçirilip, ipin bir ucuna ip, diğer ucuna kuvvet uygulanan çengelinden bir yere takılmış makaralardır. Sabit makaralarda yalnız makarada döner, sabit makarada kuvvetten ve yoldan kazanç ve kayıp yoktur.
b-Hareketli makara:
Bir ucu yukarıda bir noktaya bağlı ip makaradan geçirilip ipin diğer ucuna
kuvvet uygulanan makaranın çengeline yük asılan maharadır.Hareketli makaralarda kuvvet kazançtan sağlar.yoldan kaybettirilir kazanç ve kayıp oranları eşittir.

Makara sistemleri
Sabit ve hareketli makaralardan oluşan düzeneklerdir.Makara sistemlerinde makara ağırlığı belirtilmiştir. Yalnız hareketli makaralar ağır yüke eklenir. Eğer makaralarda sürtünme kuvveti belirtilmemiş ise bütün makaralarda yük gibi işlem görülür.

Palangalar
Hareketli ve sabit makaralardan oluşan sistemlere palanga denir. Palangalarda yükü taşıyan ipler, hareketli makara grubundan çıkan iplerdir.
Palangalarda yükü dengeleyen kuvvet;

F= yük/Yük taşıyan ip sayısı formülüyle bulunur.
2 makaralı palangada 2 ip
3 makaralı palangada 3 ip
4 makaralı palangada 4 ip
5 makaralı palangada 5 ip

d-çıkrık
Eksenleri ortak yarı çapları farklı silindirlerden oluşan düzeneğe çıkrık denir.Çıkrıkta ipin sarıldığı silindir, küçük silindir, çıkrık kolu döndüğünde büyük silindiri oluşturur. Basit makinaların genel prensibine göre;
Yük x yük kolu= kuvvet x kuvvet kolu=G.r=F.r olur.

Çıkrıkta kuvvetten kazanç sağlanır. Kuvvet kazancının büyük olması için R/r büyük olmalıdır. Çıkrık uygulamaları; el matkabı, direksiyon, kapı kolu, anahtar vs...
Eğik düzlem
Ağır yükseklere çıkarmak için kullanılan, yer düzlemiyle açı yapan düzlemlere
eğik düzlem denir. Basit makinaların temel prensibine göre;
Kuvvet x eğik düzlemin uzunluğu=yük x eğik düzlem, n yüksekliği
F.l=G.h
Eğik düzlemlerde eğilen;

Eğim=eğik düzlemin yüksekliği/eğik düzlemin uzunluğu=
E=h/l
Eğik düzlem uygulamaları; merdiven, yollardaki rampalar ve yüksek yerlerden uzatılan kalaslardır.
Eğik düzlemde yoldan kaybedilir, kuvvetten kazanılır.

Vida
Bir silindir üzerine sarılmış eğik düzlemdir.
Vidada iki diş arasındaki uzaklığa vida adımı (a) denir. Vidada basit makinaların temel prensibi geçerlidir.
Kuvvet x kuvvet kolu= yük x yük kolu
F.2.Pİ.r= G.a
Vida boyu= devir sayısı x vida adımı
h=d.a olur

Dişli Çarklar ve Kasnaklar
Dişliler genellikle iki gruba ayrılır. Bunlar:
a-Farklı merkezli dişliler
b-Ortak merkezli dişliler

1-Farklı merkezli dişliler
Bağlantıları anlaşılacağı gibi tur sayıları yarı çaplarıyla ters orantılıdır. Farklı merkezli dişlilerin dönüş yönleri her zaman birbirine göre terstir.
2-Ortak merkezli dişliler
Dişliler ortak merkezli olup yarı çapları ne olursa olsun tur sayıları ile dönme aynıdır.
Kasnaklar:
Kasnaklar, düz bağlanmış dönüş yönleri ise aynı, çapraz bağlanmış ise zıttır.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |